Diş Gıcırdatma Problemleri
Diş sıkma ve diş gıcırdatma problemini hepimiz zaman zaman yaşamışızdır. Stres ve günlük yaşamın gözardı edilen zorlukları karşısında, çoğunlukla gece uyurken veya çalışırken bilgisayar başında istemsiz bir şekilde dişlerimizi sıkarız. Diş sıkma alışkanlığı gece uykuda daha çok karşımıza çıkar ve kişi, çene eklemlerinde ve baş boyun bölgesinde ağrı olana kadar, bunu kendisi fark edemeyebilir.
Gece Uykuda Diş Sıkma Ne gibi Problemleri Beraberinde Getirir?
Dişlerimizi sıkmanın ya da diş gıcırdatmanın belki de psikolojik olarak faydası olduğunu düşünebilirsiniz. Fakat ağız diş çene sistemine, baş boyun bölgesine verdiği zararlar saymakla bitmiyor. Baş boyun ağrısı, sırt ağrısı, çene eklemlerinde, kulak önünde ağrı ve baş ağrıları diş sıkma veya gıcırdatmanın kişiye verdiği rahatsızlıkların başında geliyor. Migreni tetikleyen en önemli sebeplerden biri olarak biliniyor.
Gece Uykuda Diş Sıkmanın Ağız İçinde Sebep Olduğu Hastalıklar Nelerdir?
İleri vakalarda, diş sıkma veya gıcırdatma aktivitesinin fazla olduğu durumlarda, diş yüzeylerinde ciddi aşınmalar ve diş boylarında kısalmalar görülüyor. Diş boyları kısaldığında, kişi çenelerini daha fazla kapatır ve yaşlı bir yüz görünümü olur. Dişlerde oluşan aşınmalar sebebiyle dentin hassasiyeti başlar. Diş minelerinde çatlaklar ve kırıklar oluşabilir. Aşırı kuvvet geldiği için diş eti çekilmeleri ve hatta diş ile çene kemiği arasındaki bağların zarar görmesi sonucu dişlerde sallanmalar bile olabilir. Çene ekleminin zarar gördüğü durumlarda ise, çenelerde kilitlenme, ağız açıklığında azalma ve ağzı açarken ağrı olabilir.
Diş Sıkma Bir Hastalık mıdır? Diş Sıkmanın Tedavisi İçin Ne Yapmalıyım?
Bu tarz şikayetler olduğunda genelde ilk olarak, kulak burun boğaz doktorları ziyaret edilir. Bu bölümde yapılan muayene ve tetkikler sonucunda, kulak burun boğaz ile ilgili bir problem olmadığı teşhis edilir ise hasta diş hekimine yönlendirilir. Fakat sizin yukarıda belirttiğimiz şekilde şikayetleriniz var ise, diş sıkma veya gıcırdatma hastası olduğunuzdan şüpheleniyorsanız mutlaka diş hekiminizi ziyaret etmelisiniz. Diş sıkma veya gıcırdatma hastalığı olarak literatürde “clenching & bruxism” olarak adlandırılmıştır ve tedavi edilmeleri gerekmektedir.
''Bruksizm, Dişlerinizin Kırılmasına Sebep Olabilir''
Bruksizm rahatsızlığı olan kişilerin dişlerine uyguladıkları kuvvet sonucu dolgularında ve dişlerinde kırılmalar meydana gelebilir, bu nedenle yapılacak olan restorasyonlarda iyi değerlendirip dikkatli çalışılması gerekir. Bu tür hastalarda ilk olarak buruksizmin dişler üzerinde yıkıcı etkisinin boyutunun değerlendirilir, bazen tablo çok trajik olmayabilir, bazen de hastaların diş kronlarının neredeyse yarısından fazlasında aşınmalar olabilmektedir.
‘’Öncelikli olarak buruksizm psikolojik ve stres kökenli olduğu için diş hekiminin uygulayacağı tedaviler dişler, çene eklemi ve yüz kaslarındaki etkileri azaltmaya yönelik olacaktır. İlk olarak ağızda kırık dişler ve dolgular restore edilir. Hastanın alt ve üst çenesinin birbiriyle uyumu ideal pozisyona getirilir. Eksik dişlerin yeri implantla ya da protezlerle doldurulur. Burada önemli olan çeneler arası uyumun iyi olmasıdır. Eğer bir uyumsuzluk olursa buruksizm nedeniyle dişlere gelen yük yeni kırılmalara ve diş ağrılarına neden olacaktır. Sonrasında hastanın geceleri kullanabileceği gece plakları dediğimiz plaklar yapılır. Bu plaklarla çene ekleminin dinlenme pozisyonunda kalabileceği ve dişlere gelen baskının hafifletileceği bir çene uyumu yakalanır. Bazen hastaların çene kaslarının diş sıkma nedeniyle aşırı gelişmiş ve kas tonusunun artmış olduğunu görmekteyiz.
''Botoks Tedavisi Gerekebilir''
Bu kasların hastanın yüz formunu değiştirdiğini, daha kare bir yüze sahip olabilmesine yardımcı olduğunu, bu tür durumlarda kas tonusunu biraz daha düşürmek amacıyla botoks uygulamasının yapılabildiğini . Botox uygulamasının ileri derece kas tonusunun arttığı durumlarda başarılı sonuçlar verebilir.
Çoğu kişi yaşadığı bu rahatsızlığın farkında değildir. Birçok birey bu rahatsızlığı yakınlarının onlara söylemesinden sonra fark eder. Diş gıcırdatma tehlikeli bir durumdur ve bireyin dişlerinden oldukça rahatsız edici bir ses çıkar. Normal zamanda bu sesi çıkartması mümkün değildir.
En büyük sebebi: STRES
Diş gıcırdatma, dişler arasındaki kapanış ilişkisinin bozulmasından kaynaklanabilir. Fakat bu durum çok sık karşılaşılan bir durum değildir. Genel olarak bu rahatsızlığa sebep olarak günlük hayatta yaşanılan maddi ve manevi sorunların kişi üzerinde yarattığı psikolojik baskı neden olur. Çünkü birçok birey istediği ya da arzuladığı yaşam şartlarına ulaşamadığı için bu olayı kendi içerisinde farklı boyutlara taşır. Böylelikle uyku esnasında da diş gıcırdatma olarak ortaya çıkar. Bruksizm hastalığına stres dışında bireyin kişisel özellikleri de neden olur. Aşırı sinirli, hassas ve titiz bir yapıya sahip olmakta bu tarz rahatsızlıkların ortaya çıkmasında etken rol oynar.
Diş Gıcırdatmanın Dişlere Verdiği Zararlar
- Dişlerin çiğneyici yüzeyinde aşınmalar olur.
- Diş minelerinde oluşan rahatsızlık diş boylarının kısalmasına sebep olur.
- Dişlerde kamaşma olarak bilinen, soğuğa karşı hassasiyet belirir.
- Ani diş sızlamaları gerçekleşir.
- Diş ve dişi tutan kemik arasındaki bağlarda gevşemeler oluşarak diş sallanmaları ya da dökülmeleri görülür.
- Dişlerde kırılma ve diş eti çekilmeleri ortaya çıkar.
- Ağız yaraları, baş ağrısı, çene ağrısı şakak ve yanak bölgelerinde de kas ağrılarına neden olur.
- Aynı zamanda alt çene eklemine(T.M.E) (T.M.J) fazla kuvvet gelmesine yol açarak eklem diskinde hasarlara yol açar. Bu durum ileride eklemden ağız açıp kaparken seslerin gelmesine daha sonraki aşamalarda ise çene kilitlenmelerine yol açar.
Bu belirtiler diş gıcırdatmasının başlangıcından itibaren görülmeyebilir daha ileriki zamanlarda kişinin karşılaşabileceği problemlerdir.
Tedavi
Diş gıcırdatmanın yol açtığı rahatsızlıkları ve kişinin diş gıcırdatmasına devam etmemesi adına günümüzde kullanılan yöntem botoks (btx) uygulamasıdır. Botoks uygulaması çiğneme kaslarına enjeksiyon şeklinde olur. Bu uygulamanın (tedavinin) süresi yaklaşık 2-5 dk dır. Etkisi ortalama 2-3 günde başlar, bir hafta içinde etkisini tamamen gösterir. Bu uygulama estetik amaçlı değildir ama diş sıkmadan kaynaklanan kas hipertrofilerini ortadan kaldırarak yüzde oluşan bu aşırı kaslı görüntüyü giderir.
- Botoks İle Bruksizm Tedavisinin Avantajları
- Botoks uygulamasının etkisi gece gündüzdür. Özellikle gündüz de dişlerini sıkan hastalarda bu durum daha da önem kazanır çünkü aparey(oklüzal splint) ile tedavi edilen hastalar apareyi sadece geceleri kullanır.
- Hastanın ağzına bir aparey (gece plağı) takmasına gerek yoktur.
- Uygulama süresi kısadır (2-5dk) Hastanın koltukta uzun süre geçirmesine gerek kalmaz.
- Tek seansta uygulanır
- Herhangi bir laboratuvar aşaması içermez.
- Diğer tedavi yöntemi oklüzal splint olarak adlandırılan diş plaklarıdır. Bu plaklar ağız içi ve ağız dışı yapım aşamalarını içerir. Hastanın geceleri kullanması için yapılır. Temizlikleri yapılır, hijyeniktirler
- Bir başka yöntemde ise ’’ koruyucu plak’’ yada ’’ elastik şeffaf plaklar’’ dır. Ancak elastik şeffaf plakların temizliği yapılamaz hijyenik değillerdir, bu nedenle kullanımı önerilmez. Yine şeffaf sert plakların da oklüzal düzenleme yapılamadığı için kullanımı önerilmez.
- Diş sıkma/gıcırdatma hangi yöntem ile tedavi edilirse (botoks veya okluzal splint) edilsin kişinin rahatsızlığının seviyesine göre ek olarak kas gevşeticiler, psikolojik terapi yöntemi, eksik dişlerin yerine protez tedavisi uygulanabilir aynı zamanda hatalı yapılmış dolgu ve kaplama varsa bunlarda yenilenebilir.