Diş Ağrısı

Dişin içinde veya çevresinde gelişen ağrıya verilen isimdir. Daha küçük çaplı diş ağrıları bireyin evde kendiliğinden edebileceği geçici bir diş eti   tahrişinden kaynaklanabilir. Ancak daha ciddi ve ağır diş ağrıları, kendi başlarına iyileşmeyecek ve bir diş hekimi tarafından tedavi edilmesi gereken diş ve ağız problemlerinden kaynaklanırlar.. Pek çok farklı nedenden kaynaklanabilen diş ağrısının tedavisi için en kısa sürede diş hekimine başvurmak gerekir. Tedavi edilmeyen diş ağrıları daha büyük sorunları beraberinde getirebilir.

Diş Ağrısının nedenleri nelerdir?

Diş ağrısının birçok farklı sebebi olabilir. Tedavi için detaylı muayene ile ağrının sebebi saptanmalıdır. Diş ağrısının en sık rastlanan nedeni, diş çürükleridir. Eğer soğuk sıcak hassasiyeti yapan ya da soğukla veya sıcakla rahatlayan bir ağrınız var ise bu durum genellikle diş çürüğü kökenlidir ve çoğunlukla Kanal Tedavisi ile kurtarılma umudu vardır. Tedavi edilmeyen çürükler, apse yaparak daha da şiddetli ağrıları beraberinde getirebilir. Ayrıca diş minesinin aşınmasından kaynaklanan sıcak-soğuk hassasiyeti de diş ağrısına neden olur. Diş ağrısının nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

Çürük Dişler:

Çürük dişiniz varsa sıklıkla yiyecekler çürüğün harap ettiği ve normal dokusunu kaybetmiş olan çürük bölgesine takılarak veya birikerek rahatsızlık verir. Dişinizde dayanılmaz ağrılar varsa, bu ağrılar gece uykunuzdan uyandırıyorsa veya hiç uyutmuyorsa, artık bakteriler dişin pulpası dediğimiz damar ve sinirleri içeren öz kısmına ulaşmış demektir. Yani bakteriler ve hatta yemek artıkları artık dişin siniri ile mikro düzeyde temas halindedir ve bu durum genellikle çok şiddetli ağrılara sebep olur. Sadece tatlı bir şeyler yerken veya içerken dişleriniz kısa bir süre kamaşıyor gibi oluyorsa ve birkaç dakika içerisinde geçiyorsa, büyük ihtimalle çürük dişiniz var demektir.

Dentin Hassasiyeti:

Eğer dişiniz sadece soğuk veya sıcak gıdalar tükettiğinizde aniden çok ağrıyor ve bu ağrı etken ortadan kalkınca hızlı bir şekilde geçiyorsa muhtemelen dişlerinizde soğuğa hassasiyet vardır. Ayrıca diş eti çekilmesi sebebiyle kök yüzeyleri açığa çıktığından soğuk ve sıcak gibi termal uyaranlarda dişinizde hassasiyet oluşması çok olasıdır.

Gömülü Dişler:

Halk arasında 20 yaş dişleri olarak bilinen üçüncü büyük azı dişleri, çenelerin en sonunda bulunan ve bu sebeple çok iyi temizlenemeyen dişlerdir. Etkin temizlenemediği için sıklıkla fark edilmeden çürüyerek ağrıya neden olabilir. Gömülü 20 yaş dişleri ağız ortamına çıkamadığı için hemen önündeki ikinci büyük azı dişine de zarar verebilir. Böyle bir durumda hasta genellikle çenesinin arka bölgesinde, kulağında, gözünde ve hatta boyun bölgesinde bile ağrı hissedebilir. Ağrı yapan gömülü dişlerin tek tedavisi vakit kaybetmeden çekilmesidir. Aksi takdirde önündeki dişin de kaybına neden olabilir veya uzun süreçte kist oluşturabilir. Diş hekimine gidene kadar geçen süreçte ağrı kesici ilaçlardan yararlanmak mümkündür. Bazı durumlarda ise ilgili bölgede veya yüzde şişlik oluşabilir. Bu durum enfeksiyon göstergesidir ve diş hekimi önerisiyle antibiyotik kullanılması gerekebilir.

Diş Eti Kaynaklı Ağrılar:

Diş ağrısı her zaman diş kaynaklı olmayıp diş eti kaynaklı (periodontal) da olabilir. Bazen dişiniz nispeten sağlıklı olsa bile diş etleriniz sağlıksız olabilir. Diş etinin iltihaplanmasına periodontitis adı verilir. Periodontitisin belirtileri; diş etinde kanama, kırmızı/mavimsi-morumsu renk değişikliği, diş eti çekilmesi, diş eti büyümesi, dişlerde yer değiştirme, aralanma, uzama, sallanma, apse oluşumu, hassasiyet ve kötü ağız kokusudur. Ağrı genellikle apse oluşumu ile birlikte görülür. Diş etindeki iltihaptan dolayı basınç artar ve diş ağrıyormuş gibi hissedilir. Bu yüzden iltihap tedavi edildikten sonra dişteki ağrı şikayeti de geçer. Tedavi olarak kanamalı bir işlem olan ve lokal anestezi altında yapılan iltihaplı diş etlerinin uzaklaştırılması ve antiseptik gargaralarla kontrol altına almak şeklindedir.

Yansıyan Diş Ağrıları:

Yansıyan diş ağrıları ise kaynağından uzak bölgelerde hissedilen ağrılardır. Bir dişin ağrısı yanındaki dişe, iki-üç sıra önündeki dişe veya karşı çenedeki bir dişe yansıyabilir. Ancak yansıyan diş ağrısı çenenin orta hattını geçmez. Çenenin sol tarafındaki bir ağrı sağ tarafına, sağ tarafındaki bir ağrı da sol tarafında hissedilmez. Örnek olarak alt yirmi yaş dişlerinin kulak ağrısına veya ön dişlerde ağrıya neden olması, üst yirmi yaş dişlerinin şakaklara, göze ve elmacık kemiklere kadar vuran ağrıya neden olması, tek taraflı çiğnemek yada diş gıcırdatmanın eklem ağrısına hatta kulak çınlamasına neden olması, sistemik olarak kalp krizi geçmişi bulunan hastalarda kalp ağrısının sol kola, omuza, boyuna, sol çene ve dişlere yansıması sayılabilir.

Sinüzit:

Üst çenede bulunan dişlerden özellikle arka bölgede yer alan dişler, bazı hastalarda sinüs dediğimiz boşluklarla ilişkide olabilir. Sinüsler, kafa kemiklerinin içine yerleşen ve ağızları (yani kanalları) burun içine açılan, içi hava dolu kemik boşluklarıdır. Sinüs boşluklarındaki mukozanın çeşitli sebeplerle iltihaplanması ile sinüzit denilen hastalık ortaya çıkar. Sinüzitin neden olduğu ağrı, bazen diş ağrısı ile karıştırılabilir. Bunun ayrımını diş hekimi ve kulak-burun-boğaz doktorları yapabilir. Böyle bir durumda sinüzite yönelik tedavi uygulanıp ağrıyan dişlerin durumu bir süre takip edilir.

Diş Ağrısı İçin Evde Tedavi Mümkün mü?

Bir diş ağrısını geçici olarak rahatlaması için birkaç yöntem kullanmak mümkündür:

• Dişi ılık tuzlu su ile durulamak, tuzlu suyun dişler arasındaki döküntüleri gevşetmesi, dezenfektan görevi görmesi ve iltihabı azaltması sayesinde diş ağrısını hafifletebilir. Bir çay kaşığı tuzu bir bardak ılık su ile karıştırmak ve bu tuzlu karışımla ağzı iyice temizlemek yeterli olabilir.
• % 3’lük bir hidrojen peroksit çözeltisi ile ağzı temizlemek iltihabı ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Bunun için hidrojen peroksit, eşit miktarda su ile seyreltilmelidir. Kullanımdan sonra ağız iyice durulanmalı, ve çözelti kesinlikle yutulmamalıdır.
• Bir havluya sarılı soğuk bir buz kompresini bir kaç saatte bir 20 dakika boyunca ağrılı bölgede tutmak şişlik ve ağrıların hafiflemesi için yardımcı olabilir.
• Reçetesiz satılan ağrı kesici ilaçlar ağrı ve iltihabı azaltabilir.

Diş Ağrısı İçin Doğal veya Bitkisel Tedaviler

Her zaman olduğu üzere doktor tarafından doğrudan tavsiye edilmeyen bitkisel ilaç veya takviyelerin herhangi bir tıbbi sorunu çözebileceğine dair bir bilimsel kanıt yoktur. Bununla birlikte bu tür bitkisel ilaç ve takviyeler, başka tıbbi durumlar için alınan ilaçlarla etkileşime girerek farklı yan etkilere yol açabilir. Bu nedenle herhangi bir doğal tedavi yöntemini denemeden önce, bireyin kendisine uygun olup olmadığını öğrenmesi için doktora başvurması tavsiye edilir.

• Bununla birlikte ağrıyı uyuşturan ve iltihabı azaltan doğal bir antiseptik olan karanfil yağı diş ağrısını hafifletmek için işe yarayabilir. Bir pamuk topuna az miktarda karanfil yağı sürülerek ve ağrılı bölgeye uygulanabilir veya küçük bir bardak suya bir damla karanfil yağı döktükten sonra ağız içinde gargara yapılabilir.
• Vanilya özündeki ekstrat geçici olarak ağrıyı hafifletir ve antioksidanları bölgenin iyileşmesine yardımcı olur. Ekstraktı dişe ve diş etine günde birkaç kez uygulamak için bir pamuk yararlı olacaktır.
• Nane çayının sakinleştirici özelliğinden faydalanmak için nane yapraklarını kaynatılabilir ve sonrasında soğutarak ağrılı bölgeye uygulayabilirsiniz.
• Ezilmiş sarımsak ve karanfilden yapılan bir macun etkilenen bölgeye uygulanabilir. Sarımsak içerdiği antimikrobiyal allisin sayesinde zararlı bakterileri öldürebilir ve ağrıyı hafifletebilir.

Çürük diş ağrısına ne iyi gelir?

Diş ağrısından şikayetçi olanlar “Diş ağrısını ne geçirir?” sorusunun yanıtını ararlar. Ancak önemli olan geçici çözümler değil, kalıcı tedavi yaklaşımlarıdır. Dişiniz çürük sebebiyle ağrıyorsa çürüğün mutlaka tedavi edilmesi gerekir. Ağrıyı hafifletmek için ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir, ancak diş tedavi edilmezse bu ağrılar ilaç almayı bıraktığınızda tekrar başlar. Tedavi için lokal anestezi altında (dişin uyuşturulması) çürüğün tamamen temizlenmesinin ardından oluşan boşluğu kapatmak için doku dostu dolgu malzemeleriyle yapılması gerekir. Ancak bazen çürük dişin öz kısmına yani pulpasına kadar ilerlemiş olabilir. Bu durumda yapılacak işlem kanal tedavisidir.