Ortodonti

Ortodonti, büyüme ve gelişimi devam eden veya yetişkin bireylerde görülen dişsel ve iskeletsel anomalilerin teşhisi, durdurulması, engellenmesi ve tedavisi ile ilgilenen diş hekimliği uzmanlık dalıdır.

Ortodonti her yaşta mümkün mü?

Ortodonti: Evet, kesinlikle. Ortodontik tedavi hakkında yaygın olan görüş, sadece çocuklara ve gelişme çağındaki gençlere uygulandığıdır. Oysa dişlerin yer değiştirmesi ve düzeltilmesi her yaşta mümkündür. Dolayısıyla ortodonti için herhangi bir yaş sınırı yoktur, yetişkinlere de yapılabilir.
Özellikle lingual ortodonti (diş tellerinin dil tarafından, dişlerin iç yüzeyine yerleştirilmesi) ile yetişkin bireylerin estetik kaygıları da ortadan kaldırılabilmektedir.

Çocuklar kaç yaşından itibaren ortodontist hekime tedavi olabilir?

Çocuklar süt dişleri sürmesinin tamamlanmasından sonra diş hekimine, 7 yaşında ise ortodontiste gitmelidir. Özellikle çene yapısındaki bozukluklar, mümkün olduğunca erken yaşta tedavi edilmelidir.

Ortodontik tedavi ne kadar sürer?

Ortodonti diğer diş tedavilerine göre daha uzun süren bir tedavidir. Hastanın durumuna, yaşına ve kullanılan tekniklere göre değişkenlik göstermekle birlikte, 6-36 aylık bir tedavi süresinden bahsetmek mümkündür.

Dişlerin üzerine yapıştırılan diş tellerinin (braket) tedavi boyunca dişlerin yüzeyinde düzgün şekilde durması, ortodontinin başarısı açısından önemlidir. Bu nedenle, tedavi boyunca aşağıdaki gıdaları tüketmemeniz veya küçük parçalara bölerek yemeniz gerekmektedir.

• Kuruyemiş, akide şekeri gibi sert dokulu gıdalar.
• Elma, erik, ayva gibi meyveler.
• Sakız, lokum, şekerleme gibi diş tellerine yapışacak ve temizlenmesi zor gıdalar.
• Gazoz ve diğer asitli içecekler.
• Cips vb. atıştırmalıklar.

Diş telleri takılırken veya kontrollerinizdeki ayarlamalarda ağrı yaşanması nadir görülen bir durumdur. Diş telleri takıldığında, ilk birkaç gün yanakların ve dudakların iç yüzeyinde belli oranda tahriş ve dişlerde de çiğnerken ağrı olabilir. Bu tür rahatsızlıkların derecesi ne olursa olsun, bir hafta sonra ağzınızda diş teli olduğunu hissetmezsiniz.

Dişler düzeldikten sonra tekrar bozulma olur mu?

Ortodonti tedavisi bittikten, yani dişleriniz düzeldikten sonra diş telleriniz ortodontist tarafından çıkarılır. Bu noktadan sonra, dişlerin mevcut düzgün halini korumak için bir süre boyunca pekiştirme aygıtları kullanmanız gerekir. Eğer bu aygıtları ortodontist tarafından önerilen süre boyunca takmaz veya çok uzun süreyle kontrol yaptırmazsanız dişlerde bozulmalar olabilir.

Ortodonti ile dişlerimi düzelttirmezsem hangi sorunlarla karşılaşırım?

Öncelikle belirtmek gerekir ki, dişlerdeki bozukluklar yaş ilerledikçe daha da artar. Ortodontik tedavi yaptırmamanız halinde, dişlerinizdeki bozukluğun ilerleyen yaşlarda hem estetik hem de fonksiyonel açıdan daha ciddi boyuta ulaşacağını unutmayın.
Diş bozukluklarında önemli sorunlardan biri, ağzın düzgün kapanmaması ve bunun çene üstünde uyguladığı fazladan baskıdır. Bu sorun düzeltilmediği takdirde, uzun vadede ağzınızı açıp kapatırken kısıtlama yaşama ve çene kitlenmesi gibi durumlarla karşılaşma ihtimaliniz artar.

Ortodonti tedavisine ihtiyaç olup olmadığını nasıl anlarım?

Ortodonti ihtiyacı, dişlerde çok belirgin bir çapraşıklık olmadıkça, genellikle hastalarımız tarafından tespit edilememektedir. Kimi zaman ise geç yaşta fark edilen bozukluklar, “bu yaşta tedavi olunmaz” önyargısı nedeniyle ortodontist hekime başvurulmadan geçiştirilmektedir. Bunun sonucunda, dişler sağlıksız bir durumda kalmakta veya hastalar sağlıklı dişlerini kestirerek protez yaptırmak durumunda kalmaktadırlar.
Bu noktada tavsiyemiz, ortodontik tedavi ihtiyacının mümkün olduğunca erken teşhisi için düzenli diş hekimi kontrolüne gidilmesidir. 6 ayda veya yılda bir yaptırılacak kontrol, diş hekiminiz ortodontist olmasa bile, dişlerdeki bozukluğun fark edilmesini ve en kısa sürede uzman bir ortodontiste görünmenizi sağlayacaktır.

Ortodontik Tedavi Gören Hastaların Dikkat Etmesi Gerekenler

Yüz ve çene bölgesindeki bozuklukların teşhis ve tedavisi ile ortodonti ilgilenir. Ortodondik tedavi gören bir hastanın, tedavi süresi boyunca disiplinli ve sabırlı olması gerekir. Tedavide aksaklıklar yaşanması istenmeyen sonuçlar yaşanmasına sebep olabilir. Ortodontik tedavi süreci ağız bakımının daha fazla önem kazandığı bir dönemdir. Hastaların ortodontik tedavi süresi boyunca dikkat etmesi gerekenler nelerdir?

Yiyecek ve içecek seçimine dikkat edilmelidir: Tedavi süresi boyunca diş minesine zarar veren ve braketlerin yapıştırılmasında kullanılan maddeyi eriterek kopmalara sebep olan, asitli tüm içeceklerden uzak durulmalıdır. Sakız ya da şeker gibi yapışkan gıdalar da diş tellerinize zarar vereceği için uzak durulmalıdır. Sert ya da çekirdekli yiyeceklerden de uzak durmakta faydalı olacaktır. Kiraz, erik, zeytin gibi gıdalar yalnızca çekirdeklerinden ayrıştırıldıktan sonra tüketilmelidir. Fındık, fıstık, badem gibi yiyeceklerden de tedavi boyunca kaçınılmalıdır. Tedavi sırasında braketlerinizin kopması ya da hasar görmesi tedavi süresinin uzamasına sebep olacaktır.

Dişlerinizi fırçalamaya özen gösterin: Her yemeğin ardından dişlerinizi mutlaka fırçalamalısınız. Düzenli fırçalanmayan dişler arasında biriken yiyecekler bakteri oluşmasına uygun bir ortam yaratır. Gerekli ağız bakımının sağlanmaması sonucunda diş etlerinde oluşan iltihaplanmalar ve kanamalar, asit salgılanmasına neden olur. Normal şartlarda günde iki kez fırçalanan dişler, ortodontik tedavi sürecinde, her yemekten sonra gerçekleştirilmelidir.

Diş telleriniz için doğru fırçayı seçin: Doktorunuz bir diş fırçası kullanmanızı önerirse bunu mutlaka satın alın. Özellikle bir diş fırçası önermediyse eczanelerde satılan ve diş telleri için özel olarak üretilen, orta sertlikteki diş fırçalarından satın alabilirsiniz.
Ortodontik aygıtlarınızın kullanımını ihmal etmeyin: Tel ve braketlerinizin yanında, doktorunuz herhangi bir ek apart kullanmanızı isterse bunu da özenle kullanmalısınız. Doktorunuzun önerdiği süre ve şekilde kullanılmayan aparatlar da tedavi sürecinizin uzamasına ve tedavinin zor süreçlere girmesine sebep olabilir.

Disiplinli ve sabırlı olun: Ortodonti tedavisinde hastanın titizliği ve disiplinli olması en önemli noktadır. Her kontrolde diş etlerinize tedavi uygulandığı için bir günün bile aksamaması gerekir. Bu sebeple tedavinizi hayatınıza göre değil, hayatınızı tedavinize göre şekillendirmeniz gerekecektir.

Diş Teli Çeşitleri

Ortodontik tedaviler, çeşitli diş telleri sayesinde farklı seçenekler sunar. Diş teli arasında seçim yapmak doktor ve hastanın ortak karar almasıyla gerçekleşir. Doktor en uygun olan seçenekleri hastaya sunarken, hastanın da tercihi önemlidir. Diş telleri sayesinde dişler olması gereken dizilime kavuşmuş olur. Özellikle erken yaşlarda başlanan tedaviler daha hızlı ve kolay sonuç alınmasını sağlarken, ileriki yaşlarda karşılaşılabilecek çene ve diş problemlerinin de önüne geçmeyi sağlar. Her diş teli yapısı ve malzemesine göre farklı yönlerde iyidir. Diş teli seçerken en önemli faktör yaştır ve tedavi genellikle çocuk yaşlarda başlar.

Metal Braketler: Ortodontik tedavide en çok kullanılan uygulama metal tellerdir. Uzun yıllardır kullanılmaya devam eden metal braketler diğer tüm çeşitlere göre daha dayanıklıdır ve özellikle çocukların tedavilerinde kullanılır. Dişlerin dış tarafına yerleştirildiği ve metal oldukları için en belirgin olan tellerdir. Ancak en hızlı sonuçlar da metal braketler sayesinde elde edilmektedir. Braketler arasında geçen telleri tutmak için kullanılan lastikler renkli ya da şeffaf seçilebilir ve her kontrolde değiştirilir.

Porselen (Şeffaf) Braketler: Metal braketlere göre daha az göründüğü için, estetik diş tedavisinde son zamanlarda en çok tercih edilen tellerdir. Estetik kaygı taşıyan hastalar özellikle tercih etmektedir. Ancak hassas olduklarından bakımı için ekstra özen göstermek gerekir ve genellikle yetişkinlerde uygulanmaktadır.

Lingual Braketler: Lingual braketler genellikle yetişkin hastalar tarafından tercih edilmektedir. Braketler dişlerin dış yüzeyine değil, iç kısmına yapıştırıldığı için görülmezler ve bu özellikleriyle görünmez diş teli olarak da bilinirler.

Şeffaf Plaklar (Telsiz Ortodonti):

Şeffaf plaklar neredeyse hiç görünmez, hastaya zahmetsiz ve estetik bir tedavi süreci sunar. Kolayca takılıp çıkarılabilen plakların temizlenmesi de oldukça kolaydır. Doktorların hastaya seri halde verdiği şeffaf plaklar, iki haftada bir hasta tarafından değiştirilebilir ve bu sayede dişlerin yavaş yavaş hareket ettirilmesi sağlanarak istenilen şekle kavuşturulmuş olur.

 

 

Nasıl belirlenir?

Tedavi sırasında kullanılacak diş telleri, hastanın dişlerindeki problemin boyutu ve hastanın ağız ve diş yapısı göz önünde bulundurularak doktor tarafından özel olarak belirlenir. Hızlı sonuç almak isteyen ve uygun fiyat tercih edenler metal diş tellerine yönelebilir. Lingual diş telleri ise tedaviyi birkaç ay uzatmasına rağmen, estetik açıdan rahat kullanılması sebebiyle sek tercih edilen yöntemlerden biridir. Modern diş telleri daha pahalı olmasına rağmen kolay uygulanabilmesi ve estetik açıdan sağladığı avantajlar sayesinde günümüzde sıklıkla tercih edilmektedir.